انواع ختنه

زمانی که والدین صاحب فرزند پسری می شوند یکی از کارهایی که اولویت بسیاری در انجام دادن آن وجود دارد عمل ختنه کردن است که سوالات بسیاری درباره روشها و نحوه انجام آن باعث نگرانی پدر و مادرها می شود. یکی از دغدغه هایی که والدین صاحب فرزند پسر با آن روبرو هستند ختنه کردن است.

اکثر این والدین نگران این هستند که کدام روش را برای ختنه کردن انتخاب کنند تا نوزادشان درد کمتری را متحمل شود و آسیب نببیند و اینکه کدام روش از ختنه عوارض کمتری دارد.

ختنه کردن نوزاد و عوارض هر روش عمل

ختنه به بریدن پوست اطراف سوراخ مجرای آلت تناسلی و دور کلاهک آن گفته می شود. ختنه به روش های مختلفی انجام می شود که عبارتند از :

ختنه کردن به روش جراحی

دراین روش پزشک به وسیله تیغ جراحی پوست دور تا دور قسمت کلاهک آلت تناسلی بریده و بخیه می زند. این روش که به روش سنتی معروف است اشکالاتی نیز دارد که یکی از آنها شروع خونریزی پس از بریدن پوست این ناحیه است و تا وقتی با دستگاه آن را نسوزانند و یا آن را بخیه نکنند خون آن بند نمی آید. در این روش مدت زمان طولانی وقت لازم است تا زخم خوب شود.

گاهی نیز در زمان ختنه ممکن است با بی احتیاطی بخشی از سر آلت نیز بریده شود. در برخی موارد نیز پس از عمل ، چسبندگی اتفاق می افتد و سبب می شود که کودک در ادرارکردن دچار مشکل شود. در روش جراحی کودک نباید تا چند روز پوشک شود، زیرا پانسمان از بین می رود و تعویض آن برای کودک بسیار دردناک است. در این روش می توان بعد از یک هفته کودک را به حمام برد تا پانسمان خود به خود جدا شود. گاهی پزشک برای جلوگیری از عفونت، آنتی بیوتیک تجویز می کند.

ختنه کردن به روش حلقه

در این روش حلقه ای تنگ به دور آلت تناسلی نوزاد می اندازند و آن را خوب با نخ می بندند تا خون به قسمت بالایی نرسد وآن مانند بند ناف خشک شود و بیفتد. این روش نیز مانند روش جراحی اشکالاتی دارد که یکی از آنها خوب نبستن نخ دور حلقه است که در این صورت سبب می شود پوست کلاهک به خوبی جدا نشود. احتمال ابتلا به عفونت و التهاب آلت تناسلی در این روش زیاد است.

در روش حلقه ممکن است پوست به اندازه کافی برداشته نشود یا زیاد برداشته شود یا با جابه جا شدن حلقه در ادرار کودک فشار ایجاد شود.

اگر ختنه با حلقه پلاستی بل انجام شده باشد باید بعد از 5 تا 8 روز بیوفتد و اگر افتادن آن بیشتر از 8 روز به طول انجامد و یا تورم بیش از 8 روز کمتر نشود باید توسط متخصص اطفال حتما معاینه گردد. انجام این عمل فقط تا یک سالگی امکان پذیر است.

در عمل ختنه به روش حلقه گذاری، کودک بعد از عمل می تواند پوشک شود و حتی می توانند کودک را بعد از ادرار کردن زیر آب بگیرند، زیرا پانسمانی وجود ندارد. استفاده از دستگاه کلیپس نقره ای برای ختنه بچه هایی که دچار چاقی و عارضه میکرو پنیس هستند مشکل ایجاد می کند زیرا آلت تناسلی این کودکان بسیار کوتاه است و در زیر لایه هایی از چربی فرو رفته است و به همین خاطر ختنه آنان دشواراست.

ختنه کردن با لیزر

در این روش، بافت زیر پوست مجرای آلت تناسلی را با لیزر می سوزانند اما نسبت به روش های گفته شده کمتر انجام می شود.

ختنه کردن با دستگاه کلیپس نقره ای

مدرن ترین روش ختنه با استفاده از دستگاه جدیدی به نام کلیپس نقره ای است که تا قبل از این مورد استفاده نبوده است . در این روش ، پوست دور کلاهک آلت تناسلی با دستگاه برداشته می شود و نیازی به حلقه و یا بخیه نیست ، بلکه پانسمان کوچکی انجام می شود. این دستگاه ، بدون خونریزی و بدون بخیه کودکان را ختنه می کند.

کدام روش ختنه مناسب است؟

به طور کلی نمی توان یکی از روش های ختنه را بهتر از بقیه دانست زیرا هر متخصص و پزشکی در یکی از این روش ها مهارت دارد و آن را خوب انجام می دهد بنابراین تصمیم بر عهده پدر و مادر است.

بیهوشی یا بی حسی!

پک ۲ عددی اسپری آکس مدل گلد تمپتیشن و بلک نایت ۱۵۰ میلی لیتر

تخت معاینه کشودار

قیچی جراحی دسته طلایی لیستر مدل Lister

مایع ضدعفونی کننده آکواسیلک

محصولات پشنهادی فروشگاه وینکل

همه روش های ختنه ممکن است با بیهوشی عمومی و بی حسی انجام شود اما بهترین حالت بیهوشی عمومی است زیرا در این حالت پزشک می تواند تمرکز بیشتری داشته باشد و به راحتی کارش را انجام دهد.

در بی حسی معمولا کودک می ترسد و گاهی گریه می کند و اضطراب دارد که نه تنها در کار پزشک خلل ایجاد می کند ، تاثیر روانی بد، نیز در کودک ایجاد می نماید . پزشکان معمولا برای کودکان کمتر از 2 ماه از بی حسی و برای کودکان بالای 6 ماه از روش بیهوشی استفاده می کنند.

زمان مناسب برای ختنه پسران چه موقع است؟

یکی از دغدغه‌هایی که در نخستین هفته‌های تولد نوزاد پسر، خانواده‌ را به خود درگیر می‌کند ختنه کردن است. سوال‌های بسیاری ذهن این خانواده‌ها را به خود مشغول می‌کند. خوشبختانه در کشور اسلامی ما ختنه برای تمامی پسران انجام می‌شود با این وجود بسیاری از خانواده‌ها درست در بزنگاهی که باید نوزادشان را برای ختنه آماده کنند با چرایی‌های مختلفی روبه‌رو می‌شوند ،  چه زمانی برای ختنه پسرم اقدام کنم؟ کدام پزشک تبحر بیشتری دارد؟ چقدر احتمال بروز خطا در ختنه توسط پزشک وجود دارد؟ مبادا پسرم آسیب ببیند؟ این پرسش‌ها در کنار ترسی که در برخی از خانواده‌ها به دلیل ناآگاهی از ضرورت ختنه‌کردن وجود دارد، موجب می‌شود ختنه در زمانی که باید و شاید اتفاق نیفتد و والدین در سنین بالاتر برای ختنه فرزندشان اقدام کنند. این در حالی است که تاخیر در ختنه فرزندان پسر یا ختنه نکردن آنها می‌تواند عوارض و اختلال‌هایی را برای‌شان به دنبال داشته باشد. در همین رابطه دکتر علی‌اصغر حلیمی، متخصص کودکان و استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی توضیح می‌دهد تا نگرانی‌های والدین برطرف شود و با آگاهی اقدام به این کار کنند.

از ختنه بیشتر بدانید

ختنه عملی است که در آن پوست اضافه سر آلت تناسلی برداشته می‌شود و با وجود آنکه در کشور ما اعتقادات و توصیه‌های مذهبی عامل اصلی انجام آن بوده، شده اما امروزه از ختنه به‌عنوان یک جراحی علمی یاد می‌شود و حتی در بسیاری از کشورها با وجود آنکه از نظر مذهبی نیازی به این کار نیست اما آن را انجام می‌دهند و مثلا در آمریکا 80 درصد نوزادان پسر ختنه می‌شوندو در ایران نیز حدود 95 درصد از پسران ختنه می‌شوند.

زمان مناسب برای ختنه

در مورد زمان مناسب برای ختنه کودک اختلاف‌نظرهایی وجود دارد. برخی اورولوژیست‌ها و جراحان عمومی و اطفال معتقدند که این کار باید بعد از 2 سالگی انجام شود اما متخصصان اطفال، هفته‌های اول تولد را مناسب می‌دانند. میان برخی متخصصان اطفال نیز این دیدگاه مطرح است که بهتر است ختنه را بعد از30 روز‌گی کودک انجام داد. اما آنچه اهمیت دارد این است که بهتر است ختنه تا قبل از 18 ماهگی انجام شود زیرا احتمال عفونت ادرار در این زمان زیاد است و در صورتی که ختنه انجام نشود، این احتمال بالاتر هم می‌رود.

عارضه‌ای که قابل درمان است

یکی از عمده خطراتی که در عمل‌های غیرحرفه‌ای ختنه به وجود می‌آید، بسته‌شدن کامل مجاری ادراری است که معمولا درنتیجه استفاده از بخیه‌های بسیار درشت ایجاد می‌شود.  در صورتی که مجاری ادراری پس از عمل جراحی ختنه تنگ‌تر شود، علائم آن معمولا به صورت درد شدید در مثانه بروز پیدا می‌کند؛ اما در صورت مسدود شدن، عوارض در همان 24 ساعت اول بروز می‌کند بنابراین تا 2 هفته بعد از ختنه باید بررسی شود که تنگی مجرا اتفاق افتاده یا نه. در صورت ایجاد تنگی، پمادی تجویز می‌شود و بعد از مدتی پزشک با وسیله‌ای امتحان می‌کند که مجرا باز شده یا نه. اگر این درمان موثر نباشد، باید متخصص اورولوژی کودک را معاینه کرده و اقدام به درمان کند. اما به طور کلی معمولا بعد از یک هفته مشکلی وجود ندارد و بهبود انجام می‌شود.

چه زمان باید عجله کرد؟

در مورد برخی از کودکان به هیچ عنوان نباید تعلل کرد و باید خیلی زود ختنه را انجام داد. کودکانی که به شکل مادرزادی بزرگی کلیه دارند یا برگشت ادرار از مثانه به کلیه در آنها وجود دارد ازجمله این افراد هستند زیرااز آنجا که احتمال عفونت در این کودکان زیاد است توصیه می‌شود هرچه زودتر ختنه انجام دهند.

چه زمان ختنه نباید انجام شود؟

همانقدر که انجام ختنه در پسربچه‌ها به‌شدت توصیه می‌شود، برخی اوقات هم ختنه نباید انجام شود. اگر نوزاد آلت کوچکی داشته باشد یا سوراخ سر آلت نابجا باشد که به اصطلاح به آن هیپوسپادیاس می‌گویند یا اگر نوزاد انحراف آلت تناسلی داشته باشد، نباید ختنه انجام شود. دقیقا به همین دلیل است که توصیه می‌شود نوزاد بلافاصله ختنه نشود و حداقل یک بار بعد از ادرار و معاینه دقیق توسط پزشک این عمل انجام شود.

بعد از ختنه باید بدانید

آلت تناسلی کودک بعد از ختنه قرمز و متورم می‌شود و تا ۲۴ ساعت هم ممکن است خونریزی داشته باشد به همین دلیل باید پوشک نوزاد را به محض کثیف شدن تعویض کنید، ناحیه مورد نظر را هر روز با آب شست‌وشو دهید و از یک پماد آنتی‌بیوتیک به مدت 3 تا 4 روز استفاده کنید. باید محل ختنه با گاز تمیز پوشیده شود، اما این گاز نباید به محل ختنه بچسبد چون می‌تواند تنگی و عوارض دیگری ایجاد کند. حواس‌تان باشد که تا بهبود کامل نوزاد او را حمام نبرده و از صابون، پودر یا لوسیون برایش استفاده نکنید. اگر خونریزی یا ترشحات از آلت تناسلی ادامه پیدا کرد، سر آلت تناسلی آبی یا سیاه شد و جریان ادرار کاهش پیدا کرد حتما باید با پزشک خود تماس بگیرید.

ختنه عوارض هم دارد؟

عوارض عمل ختنه درحدود 5-0.2 درصد موارد گزارش شده است. بیشتر عوارض خفیف هستند. بیشترین عامل مؤثر در ایجاد عوارض ختنه ناشی از ضعف تکنیکی است و علاوه بر آن مراقبت های ناکافی هم در بروز عوارض دخیل هستند. شایعترین عارضه، خون ریزی است که در 0.1 درصد موارد مشاهده شده است و در کودکان بزرگتر شایع تر میباشد. این خونریزی به ندرت نیاز به انتقال خون دارد و با اقدامات ساده ؛ازجمله فشردن آلت؛ کنترل می شود. دومین عارضه عفونت موضعی است که خفیف و به صورت قرمزی و ترشح چرک آشکار می شود. اگر پوست کمتر یا زیادتر از معمول برداشته شود آلت بد شکل می گردد. ( ولی با بزرگ شدن کودک شکل آن طبیعی خواهد شد ). در موارد بسیار نادر امکان دارد که پیش پوست به صورت خیلی کوتاه یا بلند جدا شودو در نتیجه به صورت نامناسب ترمیم شود و نیاز به عمل یا ختنه مجدد باشد.

اگر ختنه در زمان خود انجام نگیرد یا بهداشت دستگاه تناسلی نوزاد یا شیرخوار رعایت نشود، پوست غلاف سر آلت باریک و تنگ می گردد و کودک به سختی و با فشار ادرار می کند. این حالت را فیموزیس می نامند. در چنین حالتی باید به دستورهای بهداشتی عمل شود و هر چه زودتر کودک ختنه گردد. اگر ختنه در ماههای اول انجام نگیرد، ترشحات سفید رنگی زیر پوست غلاف آلت بوجود می آید که این ترشحات چرک نیست و مادر می تواند آن را هنگام حمام کردن پاک و تمیز نماید. اگر ختنه در ماههای اول انجام نگیرد مادر باید کودک را نپیچد و شلوار آزاد به پای کودک نماید و در هنگام حمام کردن پوست غلاف آلت را تا آنجایی که امکان دارد به طرف بالا بکشد و باز کند و آن را تمیز نماید.

ختنه یک عمل ظریف و حیاتی است وبهتر است مادر در طول مدت جراحی کنار فرزندش باشد تا استرس کودک و حتی مادر کاهش یابد. اگر چه ختنه معمولا بیش از نیم ساعت طول نمی کشد و به ظاهر ساده و پیش پا افتاده است، اما انجام غیرصحیح آن ممکن است عوارض غیرقابل جبرانی برای کودک به همراه داشته باشد. بنابراین والدین باید به این نکته توجه ویژه داشته باشند و کودک خود را برای انجام ختنه نزد افراد غیرمتخصص نبرند و حتما به پزشک مراجعه کنند.

2 دلیل کلی ختنه کردن پسران

به دلایل پزشکی :به عنوان مثال، به عنوان آخرین درمان برای شرایطی مانند تنگی غلفه (فیموز) و عفونت مجدد غلفه و سر آلت تناسلی (بالانیت).

به دلایل مذهبی یا فرهنگی :این یک شیوه معمول در جوامع اسلامی است، و همچنین توسط بسیاری از جوامع آفریقایی انجام می شود.

 فواید ختنه کردن چیست؟

• کودکانی که ختنه می شوند عفونت ادراری در آنها نسبت به کودکانی که ختنه نمی شوند 15 برابر کمتر است.
• ختنه ریسک ابتلا به سرطان آلت تناسلی در سنین بالا را بسیار کاهش می دهد.
• مهم تر از همه ختنه احتمال انتقال عفونت هایی که بعد از ازدواج ممکن است از طریق رابطه زناشویی ایجاد شود را کم می کند. باتوجه به اینکه عفونت ادراری در کودکان زیر 6 ماه بیشتر است، توصیه می شود ختنه در سنین پایین انجام شود.

چگونه پوست غلفه ( قسمتی که باید ختنه شود) پیشرفت می کند:

طبیعی است که غلفه پسر بچه برای چندین سال اول زندگی به عقب برنگردد.

در حدود دو سالگی یا بیشتر غلفه باید به طور طبیعی از سر آلت تناسلی جدا شود ، این جدایی کامل ،در اکثر پسران تا سن پنج سالگی انجام می شود.برای برخی پسران، زمان بیشتری طول می کشد تا غلفه جدا شود، اما این بدان معنا نیست که مشکلی وجود دارد، معمولا در مرحله و سن بعد جدا می شود.

زمانی که غلفه شروع به جدا شدن از سر آلت تناسلی می کند، زمانی که پسر شما ادرار میکند، این پوست باد می کند و پر از ادرار می شود. این ،گاهی اوقات به عفونت (بالانیت) منجر می شود، اما این مشکل باد شدن ها معمولا با زمان حل می شود.

دلایل پزشکی برای ختنه کردن پسر ها:

توصیه های بسیار نادر و کمی برای ختنه کردن پسران شده است، این به این دلیل است که درمان های کمتر تهاجمی و کم خطرتر معمولا در دسترس هستند ،شرایط زیر آلت تناسلی را تحت تاثیر قرار می دهد و در مواردی نادر ممکن است نیاز به ختنه باشد:

غلفه تنگ (فیموز) :

جایی که پوست غلفه بیش از حد تنگ است تا بتواند دور سر آلت تناسلی باشد; این اتفاق می تواند گاهی در زمان نغوظ، باعث درد آلت تناسلی شود، و یا در موارد نادر، ادرار دشوار باشد.

به دلیل عفونت مجدد (بالنیت) :

جایی که پوست غلفه و سر آلت تناسلی دچار التهاب و آلودگی شدند ،جایی که پوست غفله نمی تواند به موقعیت اصلی خود بازگردد و باعث شود که سر آلت تناسلی متورم و دردناک شود؛ درمان سریع برای جلوگیری از این عوارض جانبی ها باید انجام شود، مانند خونی شدن آلت تناسلی.

بالانیت زروتیکای دردناک :

یک بیماری که باعث فمیوسیس (تنگی پوست غلفه) و در برخی موارد نیز بر سر آلت تناسلی، که می تواند منجر به قرمزی و التهاب عفونت های مجاری ادرار (utis) شود . در موارد بسیار نادر، ختنه به عنوان آخرین درمان برای پسر توصیه می شود ؛ این شرایط، اغلب می تواند با درمان های غیر جراحی درمان شود، که قبل از ختنه شدن در نظر گرفته می شوند.

موارد خفیف فمیوسیس، میتواند با استروئید موضعی درمان شود، پوست را نرم و لطیف می کند و برای واکنش پوست غفله راحت تر می شود با این حال، ختنه ممکن است لازم باشد ،اگر پوست غفله آسیب دیده باشد و دوباره به سر آلت تناسلی برنگردد.

در موارد شدید پارافیموسیس، ژل بی حسی موضعی مورد استفاده قرار می گیرد و سپی یک شکاف کوچک در پوست غفله ایجاد می شود، تا به کم کردن درد کمک کند. بالانیتیس و بالانیتیس زروتیکا ، گاهی اوقات می تواند با استفاده از پماد کورتیکواستروئید، ژل یا کرم، کرم آنتی بیوتیک یا کرم ضد قارچی ،درمان شوند.

اکثر UTIs ها ،خفیف هستند و می توانند با آنتی بیوتیک ها درمان شوند ، با این حال، UTIs های مکرر می تواند گاهی اوقات باعث آسیب کلیه ها شوند. برای مثال، اگر یک پسر دارای نوعی نقص جنینی باشد که ادرار به کلیه باز می گردد، باکتری ها می توانند از پوست غفله خارج شده و از طریق ادرار کلیه را آلوده کنند.

ختنه پسران چطور انجام می شود؟

ختنه کردن، روشی نسبتا ساده است ، پوست غفله درست در پشت سر آلت تناسلی، با استفاده از یک یک قیچی جراحی برداشته می شود.هر گونه خونریزی را می توان با استفاده از حرارت متوقف کرد ، لبه های باقی مانده پوست را با استفاده از بخیه می دوزند.برای بهبود کامل آلت پسر شما، تا شش هفته زمان نیاز است.

ریکاوری و مراقبت های بعد از ختنه کردن:

• بعد از عمل جراحی، برای محافظت از زخم، یک پانسمان روی آلت تناسلی قرار داده می شود. در مواردی قبل از اینکه فرزند شما به خانه برود، این پانسمان برداشته خواهد شد ؛بعد از به خانه آمدن، می تواند ادرار کند، که در ابتدا ممکن است کمی ناراحت کننده و دردناک باشد.
• آلت تناسلی، چند روز پس از عمل دچار درد و التهاب می شود که پماد تجویز شده در چند روز می تواند به بهبود سریع زخم کمک کند. کودک شما حداقل سه بار پر نیاز به داروهای ضد دردی، مانند:پاراستامول یا ایبوپروفن دارد.
• پوشیدن لباس های شل و راحت ، یا هیچ لباس نداشتن،یا برای چند روز پس از جراحی از شلوارهای گشاد استفاده کردن،مناسب است.
• فرزند شما روز بعد از جراحی می تواند به حمام برود اما نباید از دوچرخه یا سایر اسباب بازی نشستنی استفاده کند، تا زمانی که تمام تورم ها کامل رفته باشند.
• او،می تواند حدود یک هفته بعد از عملش به مدرسه یا مهد کودک خود بازگردد حتما این مسئله را به مدرسه بگویید، یا اگر کودکتان پرستار دارد، این مورد را به او بگویید.