انواع روشهای کشت رویشی

 ​

تکثیر یا تولید مثل رویشی گیاهان، به معنای رشد و نمو آن‌ها به روش غیرجنسی است. این رشد و نمو به روش قطعه‌قطعه شدن و رشد دوباره‌ی قسمت‌های ویژه‌ی قابل رویش گیاه انجام می‌شود. بسیاری از گیاهانی که به روش غیرجنسی تکثیر می‌شوند توانایی تولید مثل جنسی نیز دارند.

نحوه‌ی تکثیر رویشی گیاهان

تکثیر رویشی گیاهان به کمک ساختارهای رویشی یا غیرجنسی است، در حالی که تکثیر جنسی از طریق تولید گامت و سپس لقاح انجام می‌شود. در گیاهان غیرآوندی مانند خزه‌ها و جگرواشان، ساختارهای تکثیری رویشی گامت‌ها و اسپورها هستند. در گیاهان آوندی، ساختارهای تکثیری رویشی ریشه‌ها، ساقه‌ها و برگ‌ها هستند.

تکثیر رویشی توسط بافت مریستم، که معمولاً در ساقه‌ها و برگ‌ها و نیز نوک ریشه‌ها وجود دارد و حاوی سلول‌های تمایزنیافته است، انجام می‌شود. این سلول‌ها به طور فعال با میتوز تقسیم می‌شوند و باعث رشد اولیه گسترده و سریع گیاه می‌شوند. بافت‌های تخصصی و دائمی گیاه نیز از بافت مریستم سرچشمه می‌گیرند. توانایی تقسیم مداوم بافت مریستم، سبب رشد گیاه در تکثیر رویشی می‌شود.

مزایا و معایب تکثیر رویشی

از آنجا که تکثیر رویشی نوعی تولید مثل غیرجنسی است، گیاهانی که حاصل این نوع تکثیر می‌باشند همسانه‌های ژنتیکی از گیاه مادر هستند. این همسانی مزایا و معایبی دارد.

یکی از مزایای تکثیر رویشی این است که گیاهانی که صفات مطلوبی دارند به طور مکرر تکثیر می‌شوند. کشاورزان می‌توانند برای اطمینان از کیفیت مطلوب محصولات، از روش‌های تکثیر رویشی مصنوعی استفاده کنند.

با این حال، عیب بزرگ تکثیر رویشی این است که در آن هیچگونه درجه‌ای از تنوع ژنتیکی دیده نمی‌شود. گیاهانی که از نظر ژنتیکی یکسان هستند، در معرض ویروس‌ها و بیماری‌های مشابه‌اند و محصولاتی که از این طریق تولید می‌شوند، به راحتی از بین می‌روند.

انواع تکثیر رویشی

تکثیر رویشی به روش‌های مصنوعی یا طبیعی قابل انجام است. اگرچه در هر دو روش، گیاه از اجزای گیاه بالغ دیگری تکامل می‌یابد، اما نحوه انجام هر کدام بسیار متفاوت می‌باشد.

تکثیر رویشی مصنوعی

تکثیر رویشی مصنوعی به نوعی از تکثیر گیاه که نیازمند مداخله انسان است، گفته می‌شود. از متداول‌ترین روش‌های تکثیر رویشی مصنوعی می‌توان قلمه‌زدن، لایه‌بندی، پیوند، کندن پاجوش و کشت بافت را نام برد. بسیاری از کشاورزان و باغداران برای تولید محصولات سالم و با کیفیت بیشتر از این روش‌ها استفاده می‌کنند.

• قلمه‌زدن: بخشی از گیاه، معمولا‌ً ساقه یا برگ، قطع و دوباره کاشته می‌شود. قلمه‌ها ریشه می‌کنند و گیاه جدیدی شکل می‌گیرد. گاهی اوقات، قلمه‌ها قبل از کاشت دوباره با هورمون ریشه‌زایی آغشته می‌شوند تا رشد ریشه القاء شود.

برای خواندن ادامه مطلب انواع روشهای کشت رویشی کلیک کنید.