نام علمی:
Pistacia atlantica
تیره:
Anacardiaceae
پسته وحشی از گیاهان درختی بلندقامت نواحی کوهستانی و نیمه خشک ایران است. ارتفاع این درخت در مناطقی گاهی به ۷ یا ۹ متر هم میرسد. این درخت در ایران با نام های دیگری ازجمله درخت سقز و بنه شناخته می شود. میوه این درخت، دانهای روغنی، سفت، کوچک و مدور و رسیده آن سبزرنگ است. از روغن دانه بنه، جهت مصارف دارویی و خوراکی و از میوه آن برای تهیه ترشی، مربا و از خشک شده میوه آن جهت معطر کردن ماست و دوغ استفاده می شود. میوه این درخت برای دام نیز غذایی مناسب است. پسته وحشی کاربردهای متعدد و متنوع صنعتی و تجاری دیگری نیز دارد. درخت بنه منبع تولید شیره سقز نیز هست. سقز استفاده دارویی فراوان دارد.
این درخت خشکی پسند می باشد و در نواحی گرم و خشک رشد خوبی دارد. میوه این گیاه دارای دانه ای روغنی، کوچک سفت و مدور می باشد. رنگ میوه درخت بنه در ابتدا صورتی می باشد که پس از مدتی به رنگ قرمز متمایل می شود و در هنگام رسیدن به رنگ سبز در می آید. صمغ حاصل از این درخت دارای ارزش تجاری بالایی است تا آنجا که صادر می شود. مواد تشکیل دهند صمغ این گیاه شامل روغن تربانتین و کلوفان است. این درخت سالانه میوه های زیادی تولید می کند. استفاده های گوناگونی از میوه این درخت می شود. میوه این دارای طعمی ترش مزه است.
از این درخت سه واریته در ایران میروید :
کسور یا بنه کابلی (cabulica) :
این واریته در جهان در کشورهای ایران، افغانستان، جنوب استرالیا و پاکستان میروید. این واریته در ایران در استانهای کهگیلویه و بویراحمد، کرمان (شاه کوه، کوه جبال بارز) و سیستان و بلوچستان (۱۳ کیلومتری جنوب غرب نصرتآباد، کوه تفتان) میروید.
بنه کردستانی، کُلخنک یا سقز (kurdica) :
این واریته در جهان در کشورهای ایران، سوریه، آناتولی، شمال عراق و ارمنستان میروید. این واریته در ایران در استانهای کردستان، کرمانشاه، خوزستان، کرمان، فارس، لرستان، کهگیلویه و بویراحمد و سیستان و بلوچستان میروید.
بنه چاتلانقوش (mutica) :
این واریته در جهان در ایران، ترکیه، آناتولی و قفقاز میروید. این واریته در ایران در استانهای گیلان، آذربایجان، همدان، کردستان، کرمانشاه، مرکزی، کرمان، کرمان، فارس، لرستان، تهران، خراسان و سیستان و بلوچستان میروید.
برای خواندن ادامه مطلب کاشت و پرورش پسته ی کوهی(بنه) کلیک کنید.
خواص پسته کوهی و مضراتی که در صورت مصرف بد خواهد داشت
پسته کوهی یا بنه، پسته مخصوصی است که در برخی نواحی کشورمان دیده می شود. ارتفاع درخت پسته کوهی تا ۷ یا ۹ متر نیز رسیده است. میوه پسته کوهی به صورت شفت است، مغز آن روغنی است و به صورت تخمه مصرف می شود با این تفاوت که پوسته سخت آن باعث آسیب به دندان می شود.
پوسته بیرونی این میوه، در جوانی سبز رنگ و قسمتی از آن قرمز رنگ است و به صورت نیمه رسیده در اردیبهشت ماه برداشت می شود. از درختان پسته کوهی نوعی صمغ طبیعی که به سقر معروف است. پسته کوهی یا بنه، رنگ سبز تیره دارد و کروی شکل است. خواص پسته کوهی تقریبا با پسته آجیل برابر است. مغز آن نیز شبیه مغز پسته ولی کوچکتر است. پسته کوهی با پسته های آجیلی تقریبا خاصیتی مشابه دارد.