کودهای آلی و شیمیایی مورد استفاده در مزرعه و گلخانه

 ​

کود های شیمیایی

کود شیمیایی به منظور افزایش مواد معدنی خاک و تامین عناصر مورد نیاز گیاه، مورد استفاده قرار می‌گیرد. کودهای شیمیایی در بر گیرنده عناصر مختلفی هستند. ترکیب شیمیایی کودها، درصد عناصر غذایی موجود در آنها و درجه خلوص کود های شیمیایی با همدیگر متفاوت است و این تفاوت در مقدار مصرف، نحوه مصرف، زمان مصرف و میزان اثر بخشی آنها تاثیر دارد. بهترین نوع کود های شیمیایی کودهای قابل حل در آب است که به نسبت دارای ازت، فسفر، پتاس و سایر مواد معدنی کم مصرف (ریز مغذی) می‌باشد. انواع کودهای شیمیایی عبارتند از:

1. کودهای ماکرو
2. کودهای میکرو (ریزمغذی ها)

کود های ماکرو

این کودها تامین کننده عناصر ماکرو (پرمصرف) در خاک هستند و عبارتند از:

الف) کودهای ازته (نیتروژن دار)

این کودها دارای عنصر ازت هستند. این ازت به صورت یون نیترات منفی NO3 و یون آمونیوم مثبت NH4 است که فرم جذب آنها متفاوت است. ازت مسئول رشد سبزینه ای و تامین کننده انرژی لازم در ابتدای رویش گیاه می‌باشد و باعث تشکیل اندام‌های جدید و شاخ و برگ زیاد و ایجاد سطح فتوسنتز کننده و تولید کننده خواهد شد.

از کودهای ازته معمول می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

کودهای آمونیاک

کودهای آمونیاک به دو دسته آب و مایع دیده می‌شوند که ۸۲ درصد آن ازت است، اما در محیط گلخانه به دلیل خاصیت آمونیاکی بودن، کاربرد زیادی ندارند. به خصوص اگر کود آمونیاکی روی سطح خاک باشد، گاز آمونیاک تولید شده و برگ‌سوزی ایجاد می‌شود. بنابراین از این دسته کودها معمولا استفاده نمی‌شود.

کودهای اوره

رایج ترین کود در میان کود های ازته است که دارای ۴۶ درصد ازت می‌باشد. کود اوره با توجه به شکل فرمولش CO(NH2)2 آمونیومی است. البته در شرایط معمول اگر کودهای ازته دیگر موجود باشند از کود اوره استفاده نمی‌کنند. زیرا این کود در شرایط رطوبت خاک، حالت کلونی می‌گیرد و ایجاد گاز آمونیاک می‌کند که در محیط سربسته گلخانه اثرات نامطلوبی روی گیاه می‌گذارد. اما از لحاظ اینکه یک کود بسیار ساده و راحت است کاربرد دارد ( چه مصرف مستقیم و چه محلول با آب آبیاری). بعد از مصرف این کود، عمل تهویه شدید انجام می‌دهند که گاز آمونیاک خارج شود. در سیستم آبیاری قطره ای از این کود به کرات استفاده شده زیرا خاصیت انحلال زیاد در آب دارد. کود اوره را می‌توان قبل از کاشت محصول و یا به صورت سرک بعد از آنکه گیاه مقداری رشد کرد به خاک داد.

کودهای اوره را معمولا تقسیم می‌کنند (کود سرک)، مثلا در یک گلخانه ۵۰۰ متر مربعی، این کود را به ۴ یا ۵ قسمت تقسیم کرده و یک قسمت را در عملیات خاک‌ورزی همراه فسفر و پتاسیم اضافه می‌کنند و بقیه را در زمان رشد اضافه می‌نمایند. دلایل اینکه تمامی کود اوره قبل از کشت اضافه نمی‌شود به دلیل محلولیت زیاد آن در آب است و از این رو به سرعت شسته شده و از دسترس گیاه خارج می‌شود و گیاه در مراحل بعدی رشد با کمبود مواجه می‌شود.

یک سری از کودهای اوره را با استفاده از فعل و انفعالات به کودهای اوره با پوشش گوگردی تبدیل کرده‌اند که کودهای مناسبی هستند و خواص کود اوره را دارند. این پوشش مومی گوگرد، لایه ای است که از تصعید ازت جلوگیری می‌کند، خاصیت میکروب‌کش دارد و ضد میکرو‌ ارگانیزم است. این کود مقدار ماندگاری بیشتری داشته و اگر آب به آن برسد زیاد محلول نیست و به تدریج حل می‌شود.

برای خواندن ادامه مطلب کودهای آلی و شیمیایی مورد استفاده در مزرعه و گلخانه کلیک کنید.